Nieuws
Starre houding overheid bij oa knelgevallen regeling kost melkveehouder zijn bedrijf

Knelgevallenregeling legt zwakke schakels in de veehouderijsector bloot

De afgelopen jaren heeft de veehouderij te maken gehad met veel en grote veranderingen waardoor geregeld de financiële- en bedrijfstechnische gezondheid van het bedrijf in de gevarenzone terecht kwam. Hoe groot de wijzigingen ook zijn, de veehouders lijken zich over het algemeen steeds weer redelijk te herstellen. Daarentegen zijn de overheidsinstanties heel wat minder veerkrachtig gebleken. De RVO loopt ondertussen gemiddeld zes maanden achter als het gaat om beantwoorden van een mail en het RIVM blijkt zelfs onbetrouwbare onderzoeken te publiceren. De vermeende fraude waar de veehouders van werden beticht blijkt tot nog toe vooral voor te komen bij de overheid zelf.

Traag werkende ambtenaren, gesjoemel met data, eerst veroordelen dan onderzoeken en afwenden van verantwoordelijkheden zijn allemaal nog te accepteren. Wat je als overheid niet goed kan praten zijn de duizenden gezonde melkkoeien die naar slacht moesten omdat jullie je eigen hoeveelheid gecreerde werk niet aan kunnen.

De melkveehouder moet niet zeuren hij wist dat er een reductie kwam (van Dam, 2017)

De legendarische woorden van de grootste mismatch ooit. Laten wij ze eens omdraaien. De RVO en het ministerie wisten al een tijdje dat de fosfaatreductie eraan zat te komen en dat er een knelgevallenregeling zou komen. Hoe kan het dan dat wij nu meer dan anderhalf jaar later nog steeds geen uitspraak hebben over ons knelgeval? Er zijn twee knelgevallen mogelijk, in ons geval ging het om omstandigheden (ziekte vee) waardoor er op 2 juli minimaal 5 procent minder vee was als andere jaren.

In 2014 – 2015 is er bij ons een uitbraak van Mycoplasma onder het vee geweest. Het duurde lang voor wij wisten wat het was en wat de mogelijkheden waren. Uiteindelijk hebben wij tot twee keer toe een groep koeien moeten ruimen, in totaal 24 koeien.

In de maanden voor 2 juli moesten wij door een uitbraak van Mycoplasma onder de melkkoeien 18% van het vee ruimen.

Het heeft lang geduurd voor wij weer ontspannen door de stal konden lopen, zonder alleen maar naar de voorpoten van de koe te kijken (een dikke voorpoot is één van de symptomen). Toen het fosfaatreductieplan duidelijker werd hadden wij de veestapel alweer op het normale peil. Er is geen moment geweest dat wij dachten dat wij meer moesten ruimen dan de korting over de gemiddelde veestapel van de afgelopen jaren. Zoals in de tabel zichtbaar is werd er aan de eis van minimaal 5% voldaan. Feitelijk gaat het om 5% minder fosfaat, maar dat zou dezelfde percentages opleveren.

20.000 euro boete en 31 koeien naar de slacht

Dat was de stand van zaken twee maanden na de invoering van het fosfaatreductieplan voor ons. Om een beeld te geven, de afgelopen tien jaar waren er per jaar ongeveer 160 melkkoeien, behalve op 2 juli 2015 toen waren er 136. Iedere melkveehouder moest en bepaald percentage krimpen ten opzichte van het aantal stuks vee wat er op 2 juli 2015 was. In ons geval moesten wij dus krimpen naar 131 (136 – 5). Terwijl wij dus op dat moment (niet door groei maar door herstel naar normaal gemiddelde) 160 koeien hadden.

Krimpen tot 131 koeien betekende dus 29 koeien ruimen terwijl wij nog geen twee jaar daarvoor door ziekte ook al 24 koeien hebben moeten ruimen.

Naïef als wij waren dachten wij dat de RVO, wel binnen zes weken zou aangeven dat wij inderdaad onder de knelgevallenregeling vielen. Niets was minder waar. Het duurde vier maanden voor wij de afwijzing kregen.

De RVO keek niet naar de gemiddelde veestapel per jaar, maar naar de exacte peildatum van het jaar daarvoor.

In dat geval kreeg je een ander beeld. De eerste groep werd namelijk in het voorjaar van 2014 geruimd, tot aan december kon de veestapel weer groeien maar in januari bleek dat wij niet alle zieke koeien hadden geruimd en kwam er wederom een uitbraak. Onderstaande tabel was voor de RVO voldoende reden om het verzoek af te wijzen.

Anderhalf jaar en een nieuwe reductie verder en nog geen uitsluitsel

Vervolgens zijn wij in beroep gegaan tegen de uitspraak en wij wachten nog op de uitkomst daarvan. De insteek lijkt dat ook wanneer je aanspraak probeert te doen op een regeling die er niet voor niets is, je behandelt wordt alsof je probeert de boel te belazeren. Iets met de waarde vertrouwt zijn gasten zoals hij zelf is. Het gaat niet om de snelheid van afhandelen, de koeien zijn immers dood. Het waren stuk voor stuk goede, gezonde koeien. Zeker na de ziekte het jaar daarvoor worden je gezonde koeien nog kostbaarder. Maar ze zijn weg en ook al zouden wij gelijk krijgen, ze komen niet terug.

Overheid schiet ernstig te kort in haar zorgtaken

Het gaat verder dan dat. Wanneer je als overheid aan het roer staat wanneer er voor een sector zoiets ingrijpendst speelt, dan moet je er op zijn minst voor zorgen dat het snel, pijnloos en probleemloos verloopt. Aangeven dat de melkveehouder niet zo verongelijkt moet doen omdat ze het van verre aan zagen komen is niet sjeik. Vervolgens zelf vijf keer langer dan de melkveehouder nodig te hebben om je ‘bedrijf’ weer op orde te hebben is schandalig. Je kan maar tot een bepaalde  mate iemand over zijn grenzen heen duwen. Ingrijpende beslissingen, (voorbarige) fraude onderzoeken, beperken van marktvrijheid en je tegenover Brussel geregeld opstellen als vijand van je eigen sector laat weinig professionaliteit zien maar voor elke camera verschijnen en zonder schroom de sector steeds publiekelijk aanspreken op die paar rotte appels, is hypocriet zolang je zelf de bedrijfsvoering en de integriteit niet op orde kan krijgen.

Ook nog grondgebonden

In de media gaat het de laatste tijd weer over de eventuele extra knelgevallenregeling voor biologische melkveehouders. Het argument wat gebruikt wordt is dat zij niet mee hebben geholpen aan het mestoverschot omdat ze de mest kwijt kunnen (zonder de derogatie) op eigen grond. In principe zeg je dan dat iedere boer die voldoende grond heeft om zijn eigen mest te plaatsen niet heeft meegewerkt aan het probleem. In dat geval hadden wij ook niet mee hoeven doen aan de inkrimping omdat wij destijds dezelfde koe/hectare ratio hadden als een biologische melkveehouder. Dat is een discussie op zich en gaat verder dan een simpele conclusie dat als je niet mee hebt ‘gedaan’ aan het probleem je ook niet mee hoeft te werken aan een oplossing.

De vrije markt econoom in mij, maakt altijd een vreugdesprong bij dit soort uitspraken echter zijn het nu juist de meer linksgeoriënteerde politici en activisten die dit argument naar voren brengen.

Dat is een bijzondere ontwikkeling. Er zitten ook twee ‘denkfouten’ in trouwens. Biologische boeren maken geen gebruik van de derogatie en daarom moeten zij buiten de regeling vallen. Maar de derogatie staat in principe los van het toegestane fosfaatplafond. De extra afzetruimte komt boven op het fosfaatplafond en niet in plaats van.  De tweede denkfout is dat de veehouder met voldoende grond om de mest af te zetten geen hoge mestafzetkosten heeft dus ook niet mee hoeft te betalen aan het probleem.

2 thoughts on “Starre houding overheid bij oa knelgevallen regeling kost melkveehouder zijn bedrijf

  1. Welkom bij de club. Heel vervelend allemaal om zo dubbel “gepakt” te worden.
    Hier iets dergelijks meegemaakt (eigen ziekte + nog wat ellende ), het duurde 4 maanden voordat de eerste beslissing was genomen (afwijzing) en al die tijd moet je meedoen, uitstel is NIET mogelijk. Met als gevolg dat er 30% van de veestapel is geruimd. Daarna bezwaar instellen en nogmaals 4 maanden wachten op uitspraak (weer afwijzing). Inmiddels van RVO wel gehoord hoe ze dit hebben aangepakt. Op persoonlijke titel zijn RVO medewerkers zeer behulpzaam, maar niet als instantie. Zaak ligt ook nog voor bij rechter en RVO vertraagd de zaak zo goed als ze kunnen. Dit jaar opnieuw ingediend en weer afwachten.
    Veel succes en Sterkte!

  2. Wat stelt een knelgevallen regeling voor als je eerst moet ruimen. Veehouders proberen te laten zien dat vee er echt we toe doet. Overheid eist eerst deel van veestapel naar slacht koop je maar ander vee terug mocht je gelijk krijgen. Daarmee geef je toch verkeerd signaal af.
    Hoop dat er snel voor jullie een uitspraak komt.

Comments are closed.