Nieuws
Stadse bubbel zichtbaar in hersenen

Twee gebieden in de hersenen waar de regulatie van emoties raken overactief zodra stedelingen te maken krijgen met een angst signaal. Stedelingen hebben 21% meer kans om een angststoornis te ontwikkelen dan mensen die op het platteland wonen. Alsof het nog niet erg genoeg is, blijkt 39% van de stedelingen een verhoogde kans te hebben om in een depressie te raken. Als je daar nog niet door in de stres geschoten bent, dan zal het volgende resultaat daar wel voor zorgen, schizofrenie komt twee keer zo vaak voor bij mensen die opgegroeid zijn in de stad dan bij mensen die opgegroeid zijn op het platteland.

Het blijkt dat de amygdala (structuur voorin de hersenen) bij stadse mensen twee keer zo actief is.

Zodra onze hersenen een signaal krijgen dat een situatie gevaarlijk of bedreigend kan zijn (dat kan bijvoorbeeld door een dreigende boodschap van Wakker Dier of andere reclames) komt er een keten van reacties vrij in onze hersenen.

Het begint dus bij de amygdala, die zorgt ervoor dat er een snelle reactie op het gevaar komt (vechten of vluchten). Het probleem is dat de amygdala al begonnen is al die signalen af te geven voordat de hersenschors het gevaar zorgvuldig heeft kunnen analyseren.

Die snelheid heeft een hoge prijs, aldus Zitman: “Nauwkeurig is deze alarmlijn niet. Vaak blijkt, als de binnenkomende gegevens door de hersenschors verder zijn geanalyseerd (en dat kost tijd), dat het loos alarm was”.

Dat is nu net waarom organisaties als Wakker Dier, Milieudefensie, PvdD en kornuiten ervoor zorgen dat er met flinke regelmaat dit soort angstberichten (veehouderij maakt de wereld kapot, vleeseters maken aarde onleefbaar, mishandeling van vee etc. etc.) de wereld in helpt. Nog voor het brein van de stedeling tijd heeft gehad om het eens rustig te analyseren is er alweer een signaal onderweg.

Onheilspellende boodschappen

Meyer-Lindenberg legt uit hoe het werkt, de amygdala reageert op dreiging en onheilspellende boodschappen, vervolgens activeert het meerdere dingen tegelijk maar onder andere het gebied wat stress en depressiviteit opwekt.

Omdat het ook nog erg snel gaat wordt er eerst gehandeld en dan (ooit) gedacht. Mensen op het platteland reageren veel minder heftig (respectievelijk 21 en 39%) op de stress en depressiviteitsprikkel en hun reactie op al die onheilspellende berichten reclames van anti-veehouderij clubjes kunnen dus meer op waarde geschat worden dan door de stedelingen.  

Lindenberg legt uit dat ook het gebied waar emotionele stress gereguleerd (cingulate cortex) wordt significant anders reageert bij stedelingen. De overprikkeling zorgt ervoor dat stedelingen veel meer bezig zijn met hun eigen emoties, waardoor ze het grote geheel uit het oog verliezen. Het gaat dan met name de beheersing van je emoties. Hetzelfde zie je bij het puberbrein, vandaar ook de interesse in deze doelgroep voor de meer activistische partijen. Pubers zijn nog niet in staat om het grote plaatje (belang) te zien. Aangezien het overgrote deel van de mensen in Nederland tegenwoordig in steden woont, staan ons nog veel (mentale) problemen te wachten.

Postcodeloterij weet dit natuurlijk

Reclamemakers weten dit soort dingen als geen ander. Want hoe krijg je stedelingen zo gek om iets te kopen (of ergens aan mee te doen). Juist, hun angstcentrum activeren, vervolgens doen hun eigen hersenen de rest. Prof. dr. Lamme legt uit hoe de Postcodeloterij hier gebruik van maakt. Zij maken mensen eerst bang om vervolgens direct de oplossing te bieden. Bij de Postcodeloterij is het vooral de “fear of missing out”, stel de hele straat is straks miljonair behalve jij, de oplossing is even snel een lot kopen. Maar zij zetten niet alleen angst in, zij spelen ook in op de emotie dat mensen nu eenmaal graag willen hebben wat een ander ook heeft.

Verslaafd aan doemdenken

Als maar vaak genoeg het angstcentrum geactiveerd wordt hoeven de anti-veehouderij organisaties niets meer te doen, na vaak een bepaalde emotie te hebben beleefd (angst, boosheid) ga je nog sneller en makkelijker die emotie voelen.

Het wordt een soort verslaving, waarbij de kleinste aanleiding volledig door je hersenen aangegrepen gaat worden om opnieuw die emotie met bijbehorende doemdenkende scenario’s weer te mogen voelen. Dit verandert je kijk op de wereld, je gaat je focussen op dat wat aanleiding geeft om angst en drama te creëren.

Het echte probleem is dat het allemaal in de hersenen plaatsvindt en dat zij dus echt denken dat de angst signalen die ze voelen reële angsten zijn. Laten we hopen dat deze onderzoeken de komende jaren niet alleen gebruikt worden om de leefomstandigheden in de steden aan te passen naar meer ‘plattelandsachtige’ woonomgevingen te creëren of voor het behandelen van depressieve stedelingen. Maar ook voor het afwegen van waar een bepaalde boodschap vandaan komt.